نخستین رصدخانه ایران حدود سال ۲۱۲ هجری (۸۲۸ میلادی) در بغداد با ریاست دو منجم به نام‌های «فضل بن نوبخت اهوازی» و «محمدبن موسیخوارزمی» بنا شد وبعد از آنرصدخانه‌های دیگر در سرزمین‌های اسلامی ساخته شد.

پس از سده چهارم، رصدخانه‌ها با نام امیران ارتباط پیدا کردند، مانند رصدخانهٔ علاءالدوله در همدان، که برای بوعلی‌سینا بنا کرد. کمتر از یک سده بعد نیز ملک‌شاه سلجوقی، رصدخانهٔ بزرگی را بنیان نهاد که بزرگانی مانند عمرخیام نیشابوری در آن‌جا فعالیت داشتند و گاهشماری جلالی، دقیق‌ترین تقویم جهان، را طرح‌ریزی کردند.

پیشرفت رصدخانه‌ها با بنیان‌گذاری رصدخانه مراغه به اوج خود رسید. بنای این رصدخانه در سال ۶۵۷ هجری(۱۲۶۱ میلادی) به سفارش خواجه نصیرالدین طوسی و به فرمان "هولاکو" نوه چنگیزخان مغول آغاز شد.

از جمله رصدخانه‌های مهم ایران رصدخانه خواجه نصیرالدین طوسی و شامل یک تلسکوپ آینه‌ای به قطر ۷۰ سانتی‌متر و یک تلسکوپ خورشیدیبر رویکوه‌های سهند است. این رصدخانه متعلق بهدانشگاه تبریزاست و علاوه بر تلسکوپ‌های فوق، مجهز به دستگاه نورسنج است.

رصدخانهابوریحان بیرونینیز در شهر شیراز و متعلق بهدانشگاه شیرازاست. این رصدخانه دارای تلسکوپ انعکاسی به قطر ۵۱ سانتی‌متر و همچنین مجهز به دستگاه نورسنج و کامپیوتر است.

رصدخانه خورشیدیمرکز ژئوفیزیکدانشگاه تهراننیز از دیگر رصدخانه‌های کشور است که در انتهایخیابان کارگرشمالی و در جوار مرکزانرژی اتمیایران قرار دارد. در این مرکز یک تلسکوپ ۱۵ سانتی‌متری ویژه رصد خورشید قرار دارد که مجهز به فیلترهای HH آلفا و H بتا است که علاوه بر رصد لکه‌های خورشیدی، می‌توان فوران‌های سطح خورشید را مشاهده ومورد بررسیو تحلیل قرار داد.

رصدخانه خورشیدی مرکز ژئوفیزیکدانشگاه تهراندر حالی مجهز به امکانات رصدی شد که بهگفته فعالانحوزه نجوماین رصدخانه در طرحتوسعه شهریقرار گرفته و تبدیل به رصدخانه متروک شده و متاسفانه تجهیزات رصدی آن همراه با سازه‌ آن نابود شده است.

هفته جهانی و توجه به آسمان

مهندس مسعود عتیقی،مدیر انجمن نجوم آماتوری ایراندانش ستاره شناسی را از علوم کهن دانست و گفت: این دانش از زمانی که بشربر رویکره خاکی پا گذاشت و گوهرهای شب چراغ آسمان را نظاره کردبر اساسخصیصه کنجکاوی به طلوع و غروب مهر تابان، مهتاب عالمتاب و ستارگان توجه کرد و سعی در پاسخگویی مناسب به سوالات ذهنی خود داشت.

وی با اشاره به اقدام جهانی برای نامگذاری روزی به نام ستاره شناسی (نجوم)، اظهار کرد: در سال 1973 میلادی (53-52 خورشیدی) فردی به نام "داگ برگر" در یکی از ایالات آمریکا با این هدف که به جای رفتن مردم به رصدخانه‌های دور از دسترس، کارشناسان تلسکوپ‌ها را بهمیان مردمبیاورند و مجددا اهمیت دانش ستاره شناسی را به عامه مردم یادآور شوند.

عتیقی اضافه کرد: به مرور با پیوستن ایالات مختلف آمریکابه این حرکت علمی- ترویجیبرخی کشورهااقدام به برگزاری این مناسبت کردند به نحوی که به تدریج این حرکت جنبه بین‌المللی یافت و امروزهروز جهانی ستاره شناسیاز آن یاد می‌شود.

اقدام کشور در مسیر جهانی

وی با اشاره بهپیوستن ایرانبه این حرکت جهانی،خاطر نشانکرد: در سال‌های پایانی دهه 70 خورشیدی با تاسیسانجمن نجومآماتوری ایران کارشناسان این نهاد تصمیم گرفتند تا این رویداد را در کشور برگزار کنند و ایران نیز یکی از کشورهای برگزار کنندهروز جهانیستاره‌شناسی باشد وبر این اساسبرای اولین بار در فرهنگسرای بهمن همزمان باسایر کشورهای دنیا در روز شنبه 15 اردیبهشت سال 1380 این برنامه اجرا شد.

مدیر انجمننجوم آماتوریایران با بیان اینکه طی 15سال گذشتهپیشنهاد برگزاریهفته جهانی ستاره شناسیارائه شد، اظهار کرد: دربازه زمانیبیشتر و مناسبت‌های تعطیل میتوان به ترویج علم اخترشناسی پرداخت و خوشبختانه این فرصت در ایران ایجاد و برنامه‌های متعددی در هر سال اجرا شد.

وی به بیان انتخاب روز مناسب برایبرگزاری مراسمروز ستاره شناسی اشاره کرد و توضیح داد: انتخاب این روز با یک روش نجومی انجام می‌شود به این صورت که از میانه ماه می تا میانه ماه آوریل روز شنبه‌ای که ماه به «تربیع اول» نزدیکتر باشد به عنوانروز جهانیستاره‌شناسی انتخاب می‌شود.

عتیقی با تاکید بر اینکه هفته جهانی ستاره‌شناسییک روزثابت نیست، اضافه کرد: بدیهی است ازروز دوشنبهقبل از روز جهانی ستاره‌شناسی تا یکشبنهپس از آنبه عنوان هفته جهانی ستاره شناسی معرفی شده است.

وی ادامه داد:بر این اساسدرسال 1396خورشیدی روز شنبه 29 آوریل (برابر با 9 اردیبهشت 1396) به عنوان روز جهانی اخترشناسی و از 24 تا 20 آوریل (برابر با 4 تا 10 اردیبهشت) هفته جهانی ستاره شناسی (نجوم) تعیین شده است.

این محقق نجومی، توجه به رخدادهای نجومی نزدیک به این رویداد را از برنامه‌های این هفته نام برد و گفت: درایالات متحدهبه دلیل وقوع خورشید گرفتگی که در این کشور قابل مشاهده است، این رویداد نجومی درهفته جهانی نجوم20177 توجه شده است ولی در کشورهای مختلفبر اساسرخدادهای متفاوت و یا ضرورت‌های خاص فرهنگ سازی‌ در این زمینه شعارها و اهداف متفاوتی را تعریف خواهند کرد.

پیشنهاد نامگذاریروز ملیبا عنوان ستاره‌شناسی

مدیرانجمن نجومآماتوری ایران با ارائه پیشنهادی در زمینه نامگذاری روزی به نامروز ملیستاره‌شناسی، گفت: با توجه به وجود مفاخر ملی نجومی چون ابوریحان بیرونی و دیگر منجمان ایرانی بهتر است بهروز ملیستاره‌شناسی توجه شود از این رو پیشنهادروز ملیستاره‌شناسی ضروری است.

وی ادامه داد:برای این منظورروز 13 شهریورماه که روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی است، می‌تواند به عنوانروز ملیستاره‌شناسی انتخاب شود.

آفت‌های حرکت‌های نو در حوزه نجوم

عتیقی اقدامات اقتصادی در مناسبت‌های ترویجی را نگران کنند دانست و گفت: اقدامات اقتصادی به ماهیت، اهداف و جذابیت گام‌های ترویجی لطمه وارد خواهد کرد.

وی هدف از برگزاری مناسبت‌های ترویجی در حوزه نجوم را بردن دانش ستاره‌شناسی و تلسکوپ به میانآحاد مردمعنوان کرد و ادامه داد: اینحق مردماست که تلسکوپ و کارشناسان را در کنار خود احساس کنند.

برنامه‌های هفته جهانی ستاره‌شناسی

مدیر انجمننجوم آماتوریایران با تاکید بر اینکه مردم باید در برگزاری این هفته جهانی سهیم باشند، گفت:بر این اساسمردم می‌توانند تلسکوپ خود را به مکان‌های عمومی ببرند و اجرام زیبای آسمان چون «ماه» را رصد کنند و افراد حاضر را برای رصد دعوت کنند.

به گفته وی تقسیم عشق به آسمان با مردم، آشنا کردن آنها با علم نجوم، پرهیز دادن از خرافه‌ها و تفکیک آن از این دانش جذاب، معرفی مفاخر این علم درایران و جهانو توزیع نشریاتی برای ماندگار کردن اطلاعاتارائه شدهدر حوزه نجوم را بخشی از اقداماتانجام شدهدر این روز است.

وی با بیان اینکه انجمن نجوم آماتوری ایران در سال 96 با ایده «دیدار از پیشکسوتان و چهره‌های پرتلاش گذشته تاکنون» به استقبال این هفته جهانی می‌رود، افزود: علاوه بر آن شب‌های رصدی برای ارائه آموزش‌های کاربردی به علاقه‌مندان در روزهای 7 و 8اردیبهشت ماهدر این هفتهبرگزار خواهدشد.

عتیقیاجرای برنامهرصد لکه‌های خورشیدی در یکی از مدارس پایتخت را از دیگر برنامه‌های انجمن در این هفته نام برد.

ایران و رصدخانه‌های فعال و نیمه فعال

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران به بیان وضعیت رصدخانه‌های کشور پرداخت و گفت: برخی از رصدخانه‌های دانشگاهی دارای تلسکوپ‌های خوبی هستند به گونه‌ای که برخی از رصدخانه‌های دانشگاهی و یا آماتوری که پیشتاز حوزه علم نجوم هستند و بزرگترین تلسکوپ را در اختیار دارد ولی فعال نیستند.

عتیقی با تاکید بر اینکه با بسیاری از تلسکوپ‌های موجود در این رصدخانه‌ها نمی‌توان کار رصدی و نجومی انجام داد،خاطر نشانکرد: این امر به دلیل اشکال در تجهیزات رصدخانه‌ها است؛ چراکه تعداد زیادی از رصدخانه و مراکز رصدی در کشورایجاد شدهاست و برخی از آنها به دلیل اشکالات سیستمی فعال نیست.

وی مشکلات اقتصادی، عدم ارتباط علمی ایران با سایر کشورها و قدیمی بودن تجهیزات رصدی را از دلایلی دانست که امکانات رصدی بهروز رسانینشده است و یادآور شد: نمونه آن را باید رصدخانه ژئوفیزیکدانشگاه تهراناشاره کرد که به دلیلبی توجهینابود شده است.

سرنوشتاولین رصدخانهخورشیدی کشوردردانشگاه تهران

این محقق نجومی با بیان اینکهرصدخانه دانشگاهتهران در انتهای خیابان امیرآباد بوده است، گفت: به منظور ایجاد دسترسی امیرآباد به بزرگراه حکیم، این رصدخانه در طرح بزرگراهقرار گرفتو قرار بود این رصدخانه در محل دیگری تاسیس شود که متاسفانه این امر صورت نگرفت.

وی این رصدخانه را یک رصدخانه خورشیدی دارای تلسکوپ شرکت "زایس" بوده است، تاکید کرد: متاسفانه با متروک شدن این رصدخانه، تجهیزات آن به موقع از دسترس عمومجمع آورینشد و در زمان بازدید از این رصدخانه مشاهده شد که این رصدخانه محل تجمع معتادان شده که تلسکوپ آن توسط این افراد نابود شده است.



رصدخانهدانشگاه تهرانبهعنوان اولینرصدخانه خورشیدی کشور که رو به نابودی است

به گفته وی، دکتر آلینوش طریان (پایه‌گذاری نخستین رصدخانهٔ فیزیک خورشیدی و از شاگردان پرفسور حسابی) در این رصدخانه فعالیت داشته است و به منظور جذب وی از سویکشور آلمانتلسکوپ زایس به این رصدخانه اهدا شده بود.

عتیقی اضافه کرد: در زمان متروک شدن این رصدخانه، گنبد این رصدخانه برداشته نشد و تلسکوپ گرانقیمت آنکه مجهز به فیلتر اچ آلفا (H-Alpha) بود همچنان در این محلباقی ماندهبود و این در حالی است که در سال 13655 ما در این رصدخانه فوران‌های خورشیدی را رصد و عکاسی کردیم.

وی با ابراز تاسف از اینکه در زمان متروکه شدن این رصدخانه حتی تلسکوپ آن را از محل خارج نشده بود، اضافه کرد: البتهشهردار تهرانبهدانشگاه تهرانقولداده بودکه این رصدخانه در اراضی نزدیکیبرج میلاداحیا شود که هیچگاه این رصدخانه احیا نشد و تجهیزات آن نیز نابود شد.

رصدخانه‌های موجود در ایران

عتیقی با بیان اینکه درحال حاضر17 رصدخانه وجود دارد، گفت: رصدخانهدانشگاه فردوسی مشهدو مرکز اخترشناسی در نیشابور که خیلی فعال نیست در حالی که تجهیزات به روزی در آن نصب شده است.

وی کمپ رصدی دامغان و رصدخانه گیلان که در دست راه‌اندازی است را از دیگر رصدخانه‌های کشور نام برد و یادآور شد: رصدخانه رادیوییدانشگاه شهید چمراناهواز، رصدخانه ابوریحان بیرونی دانشگاه شیراز، رصدخانه دانشگاه تبریز، دانشگاه کاشان، دانشگاه زابل، رصدخانه آماتوری مرکز ابن صلاح همدان، رصدخانه بوشهر، وزارتآموزش و پرورشو رصدخانه دیگری در این شهر که با همکاری شرکت گاز، رصدخانه مرکز اخترشناسی مراغه، مرکز علوم و ستاره شناسی تهران، آسمان نمای ارتش، رصدخانه دماوند ومرکز تحقیقاتفضاییسازمان فضایی ایراناز جمله رصدخانه‌های کشور است.

.اکتشاف ژئوفیزیک ، دستگاه ژئوفیزیکی ، خرید و فروش معدن، معرفی دستگاه و تجهیزات ژئوفیزیک، ژئوفیزیک آب زیرزمینی، ژئوفیزیک معدن ، ژئوفیزیک نفت ، تجهیزات ژئوفیزیک ، ژئوفیزیک زمینی ، فروش معدن، ژئوفیزیکهوایی ، ژئوفیزیک دریایی ، اکتشاف ژئوفیزیکی معدن، ژئوفیزیک آبیابی ، اکتشاف آب زیرزمینی ، اکتشاف آبهای زیرزمینی ، ژئوفیزیک اکتشافی نفت ، ژئوفیزیک اکتشافی معدن ، ژئوفیزیک اکتشافی آب ، اکتشاف معدن ، اکتشاف نفت ، اکتشاف نفت و گاز ، اکتشاف آبهای زیرزمینی ، اکتشاف ژئوفیزیکی آب ، اکتشاف ژئوفیزیک نفت ، تعیین محل حفر چاه ، ژئوفیزیک مهندسی ، مهندسی ژئوفیزیک ، اکتشاف ژئوفیزیکی سرب ، ژئوفیزیک چاه آب ، اکتشاف ژئوفیزیکی آهن ، اکتشاف ژئوفیزیکی مس ، دستگاه ژئوفیزیکی ، ژئوفیزیک آبهای زیرزمینی ، اکتشاف ژئوفیزیکی آب زیرزمینی، ژئوفیزیک چاه آب زیرزمینی، آب زیرزمینی ، دستگاه ژئوفیزیک ، آبیابی ژئوفیزیک ، آبیابی ژئوفیزیکی ، اکتشاف ژئوفیزیک ، ژئوفیزیک چاه ، ژئوفیزیک آبیابی ، اکتشاف ، ژئوفیزیک ، ژئوفیزیکی ، تجهیزات ژئوفیزیک ، آبیابی ، آب یابی ، آبهای زیرزمینی ، هیدروژئوفیزیک ، معدن ، معادن ، نفت ، اکتشافات نفت، اکتشاف معدن، ژئوترمال، آبگرم، زمین گرمایی ، اکتشاف معدن آهن ، اکتشاف معدن سرب ، اکتشاف معدن روی ، اکتشاف معدن مس ، اکتشاف معدن منگنز ، تجهیزات ، دستگاه ، دستگاه ژئوفیزیک ، دستگاه ژئوالکتریک ، نرم افزار ژئوفیزیک ، ژئوفیزیک ، زلزله شناسی ، لرزه نگاری ، لرزه نگاری انکساری ، لرزه نگاری انعکاسی ، ژئوالکتریک ، قطبش القایی ، مقاومت ویژه الکتریکی ، مغناطیس سنجی ، الکترومغناطیس ، مگنتوتلوریک ، تلوریک ، مگنتومتر ، گرانی سنجی ، ژئورادار ، گراویمتری ، چاه پیمایی ، حفاری چاه ، شرکت حفاری ، چاه پیمایی ، چاه نگاری ، زمین شناسی، معدن ید، ید، معادن ید.